Niedosłuch – pierwsze niepokojące objawy

Ubytek słuchu to trzecia najczęstsza choroba wśród dorosłych – dotyczy aż 5% całej populacji! Jednocześnie jest też podstępna. Niedosłuch nie boli, za to obniża jakość życia i prowadzi do powikłań. Sprawdź, jak rozpoznać jego pierwsze objawy.

Co to jest niedosłuch?

Ubytek słuchu – niedosłuch – to zmniejszona zdolność odbierania dźwięków. Należy go odróżnić od głuchoty, która jest całkowitą niemożnością słyszenia. Na konsultacje laryngologiczne warto zdecydować się jak najszybciej. Czym wcześniej lekarz zdiagnozuje niedosłuch, tym większe ma możliwości skutecznego leczenia. Niestety, przeciętny Polak potrafi zwlekać z zapisem do poradni nawet 10 lat! W tym czasie uszkodzenie może się pogłębić, co znacząco utrudni powrót do dawnej sprawności.

Utrata słuchu występuje w czterech stopniach zaawansowania:

Łagodny: odbieramy dźwięki o wartości od 25 do 39 decybeli. Zaczynamy mieć niewielkie problemy ze zrozumieniem słów wypowiadanych przez innych ludzi. Problem ten nasila się w hałasie.

Umiarkowany: odbieramy dźwięki o wartości od 41 do 60 decybeli. Nasila się problem ze zrozumieniem słów.

Zaawansowany: nie rozumiemy większości słów wypowiadanych przez innych. Aby odczytać przekaz rozmówcy, staramy się czytać z ruchu warg.

Głęboki (głuchota): słyszymy wyłącznie dźwięki powyżej 90 decybeli lub nie słyszymy nic.

Jakie są objawy niedosłuchu?

Trudność ze zrozumieniem słów to podstawowy objaw niedosłuchu. Należy jednak pamiętać, że w początkowych etapach choroby (a może to trwać nawet wiele lat) często nie zdajemy sobie sprawy z problemu. Wydaje nam się, że ktoś mówi zbyt cicho, niewyraźnie lub np. radio gra zbyt głośno. Dlatego warto poważnie traktować uwagi osób z naszego otoczenia, które często już wcześniej zauważają u nas pogorszenie słuchu. Co istotne, osoba z ubytkiem słuchu bardzo dobrze kontroluje własny głos – nie zacznie więc mówić zbyt głośno. Jednak zdarza się, iż ucina ostatnie sylaby oraz inaczej niż wcześniej akcentuje słowa.

Niedosłuch charakteryzuje się występowaniem także innych, niespecyficznych symptomów. Wielu pacjentów zupełnie nie łączy ich z zaburzeniami słuchu. Należą do nich np. omamy słuchowe. Chory zaczyna słyszeć różne dźwięki – trzaski, szumy, pisk. Zdaje mu się, że słyszy rozmowę lub coś innego. Ten niepokojący objaw wcale nie oznacza postępującej choroby psychicznej. Na takie symptomy skarży się osoba, u której wystąpiło pogorszenie słuchu.

Mogą też pojawić się zaburzenia równowagi – lekkie lub umiarkowane, a także zawroty głowy. Dość często pacjenci z niedosłuchem skarżą się na uczucie pełności (zatkania lub wrażenia ciała obcego) w uchu.

Żadne z tych zjawisk nie jest normalne – każde wymaga konsultacji laryngologicznej. Nawet jeśli przyczyna dolegliwości leży gdzieś indziej, nigdy nie powinno się jej lekceważyć.

Czym może być spowodowany niedosłuch?

Przyczyny niedosłuchu mogą być bardzo różne. Lekarz może ustalić je podczas wywiadu, jednak w wielu przypadkach jest to mocno utrudnione – szczególnie, gdy choroba rozwijała się przez lata. Zasadniczo wyróżniamy przyczyny wrodzone i nabyte. Pierwsze to m.in. odziedziczone wady rozwojowe, ciężka żółtaczka noworodkowa, uszkodzenie słuchu w wyniku komplikacji podczas porodu itp.

Najczęściej jednak niedosłuch jest chorobą nabytą. U osób starszych stopniowe pogorszenie jakości odbierania dźwięków stanowi proces naturalny, związany ze starzeniem organizmu. Istnieje jednak wiele czynników, które mogą uszkodzić słuch nawet u osób młodych. To przede wszystkim ekspozycja narządu słuchu na hałas – nie tylko głośną muzykę emitowaną przez słuchawki, ale też hałas uliczny, dźwięk maszyn pracujących na halach produkcyjnych itp. Źle na nasze uszy wpływają także substancje toksyczne – różnego rodzaju opary, ale też np. dym papierosowy.

Ubytek słuchu bywa też powikłaniem po przewlekłym zapaleniu ucha. Dlatego tak ważna jest szybka konsultacja laryngologiczna i skrupulatne przestrzeganie zaleceń lekarza – nawet, jeśli wymaga to zastosowania antybiotykoterapii czy terapii kortykosteroidami.

Niedosłuch może być również powikłaniem chorób takich jak cukrzyca, nadczynność tarczycy, ospa wietrzna, zapalenie opon mózgowych, borelioza, odra, świnka, artretyzm czy niektóre nowotwory, a także powstać w wyniku urazu głowy czy wypadku.

Co zrobić, żeby odzyskać słuch?

Jeśli stwierdzimy u siebie ubytek słuchu, nie zaczynajmy leczenia bez konsultacji ze specjalistą. A gdy już wybierzemy się do laryngologa, uczciwie odpowiedzmy na wszystkie jego pytania. Zahamowanie postępu choroby może wymagać np. zmiany pracy czy rzucenia złych nawyków.

W celu postawieniu diagnozy laryngolog-audiolog wykona odpowiednie badanie. Na początek może obejrzeć wnętrze ucha w powiększeniu, tak by wykluczyć lub potwierdzić obecność stanu zapalnego lub innych zmian, które da się wyleczyć. Ważne jest też badanie przesiewowe – obserwacja reakcji na dźwięki po zakryciu jednego ucha.

Zaawansowane metody diagnostyczne to m.in.:

•       Audiometria tonalna
•       Otoemisja akustyczna
•       Test kameronu
•       Trypanometria

Pogorszenie słuchu wywołane infekcją lub np. nieprawidłowościami anatomicznymi można wyleczyć. Czasem stan taki jest przejściowy, np. po głośnym koncercie lub u świeżo upieczonych rodziców, zmuszonych do słuchania wielogodzinnego płaczu noworodka.  

Niestety, nie ma terapii, która wyleczyłaby niedosłuch. Istnieje jednak szereg sposobów na rehabilitację słuchu, tak by zapobiec jego dalszej degeneracji. Aby odzyskać dawną jakość życia, zwykle wystarczy zastosowanie aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego.

Konsultacje laryngologiczne w Warszawie?

Aby zapisać się na badanie laryngologiczne w Warszawie, potrzebujemy skierowania od lekarza pierwszego kontaktu. Niestety oczekiwanie na taką wizytę może trwać miesiącami – szczególnie, gdy wybierzemy polecanego specjalistę. Alternatywą dla leczenia na NFZ są prywatne przychodnie i kliniki. Warto jednak wcześniej poznać opinie o placówkach i wybrać taką, w której pracują laryngolodzy z dużą wiedzą i doświadczeniem klinicznym.